Testament maken

Op enig moment worden we allemaal geconfronteerd met de vraag “wil ik een testament maken”. Doe je dat namelijk niet, dan is bij je overlijden het Nederlands erfrecht van toepassing. Je bezittingen (en eventuele schulden) worden dan geërfd door de personen die daarvoor worden aangewezen in de wet. Dat zijn je levenspartner, kinderen, kleinkinderen en eventueel neven, nichten of ouders/grootouders. Wil je dat de verdeling van jouw bezit anders is, dan zul je een testament moeten maken. We leggen hier uit hoe je dat doet en of je het zelf kunt doen. 

Inhoudsopgave
    Testament maken

    Mogelijkheden testament maken

    Een testament moet worden opgemaakt door een notaris of tenminste worden voorgelezen door een notaris. Ook moet het testament worden ondertekend in aanwezigheid van de notaris. Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat de notaris moet nagaan of jij bij je volle verstand bent en/of bijvoorbeeld niet wordt gedwongen door een derde een testament op te stellen. 

    In Nederland is een zelf geschreven testament niet rechtsgeldig. In veel andere landen wel. Je kunt wel zelf een testament maken maar dan moet je alsnog naar de notaris om het testament te laten registreren. Dit is vaak duurder dan wanneer je het testament rechtstreeks door een notaris laat opstellen. Jouw zelf geschreven testament zal namelijk moeten worden aangepast aan de vereisten van een rechtsgeldig testament. Dit kost tijd en daarmee onnodig veel geld. 

    Wel zijn er inmiddels op internet modellen van een testament te vinden die je vooraf kunt invullen waarna je het testament laat registreren. Dit is tegenwoordig de goedkoopste optie en je kunt het vanuit huis doen. Heb je online een testament gemaakt, dan moet je nog wel naar een notaris voor voorlezing van je testament en de ondertekening.

    Wat kan je zonder notaris regelen?

    Er zijn ook zaken die je kunt regelen zonder tussenkomst van een notaris. Je maakt dan een codicil. Een codicil is een handgeschreven stuk (vergeet niet het codicil te dateren en elke pagina te ondertekenen!) waarin je bepaalde zaken omtrent je overlijden kunt regelen, bijvoorbeeld:

    • Begraven of cremeren
    • Waar wil je begraven worden
    • Welke muziek is er tijdens de herdenking
    • Wat gebeurt er met je huisdier. 

    Ook kan je in een codicil bezittingen nalaten aan derden. Een oude antieke klok, bepaalde sieraden en andere spullen. Kostbare zaken zoals een waardevolle verzameling of een auto kan je niet in een codicil vermaken. Daarvoor moet je naar de notaris. Het is zaak steeds zo duidelijk mogelijk te omschrijven wat je precies nalaat en aan wie je het nalaat. Omschrijf hetgeen je nalaat goed; dus niet “mijn oorbellen” maar “de gouden oorbellen in de vorm van een roos”. Zet je een verzameling postzegels in je codicil, dan hoef je natuurlijk niet elke postzegel te omschrijven. Uitgangspunt moet zijn dat er geen twijfel over bestaat wat je precies nalaat. Ook de persoon aan wie je iets nalaat moet duidelijk zijn. Niet “mijn kleinzoon” maar “mijn kleinzoon Jaap” eventueel met geboortedatum. Immers, het zou maar zo kunnen dat er vlak voor je overlijden nog een kleinzoon wordt geboren. Ook voor een codicil zijn er voorbeelden te vinden op internet. 

    NB: je kunt in een codicil geen geld nalaten!

    Legaten

    Een legaat is het nalaten van een bepaald geldbedrag. Het kan los van een testament worden gemaakt maar ook onderdeel zijn van je testament. Een legaat is eigenlijk een soort mini-testament en moet ook worden voorgelezen, ondertekend en geregistreerd worden bij een notaris. Heb je al een testament maar besluit je later dat je een bepaald persoon of een goed doel geld wilt nalaten, dan kan je dus een los legaat maken. Een legaat gaat voor op de rest van de erfenis. Een legaat wordt dus als eerste uitgekeerd, wat er overblijft is voor de erfgenamen. Je kunt ook alleen een legaat maken en geen testament. Het legaat wordt eerst uitgekeerd, het restant van de erfenis is voor de wettelijke erfgenamen. 

    Wat regel je bij testament maken?

    Bij een testament denken we al snel aan het nalaten van geld en bezittingen. Dat klopt, maar er kan veel meer worden geregeld in een testament. Bijvoorbeeld wanneer kinderen de beschikking krijgen over hun erfenis. Misschien heb je veel geld en wil je dat ze pas kunnen beschikken over jouw vermogen als ze wat ouder zijn. 

    Heb je minderjarige kinderen, dan is het ook een rustig gevoel als je de voogdij hebt geregeld in een testament. Je kunt in je testament legaten regelen en bepaalde bezittingen vermaken. Je hoeft dan geen apart legaat of codicil te maken. In je testament kan je ook een executeur aanwijzen.

    De executeur

    De executeur is degene die alles omtrent jouw overlijden regelt. Dit kan maar hoeft geen erfgenaam te zijn. Meestal is het de partner of een kind maar je kunt ook een derde of een notaris aanwijzen. De executeur zorgt voor het ontruimen van je huis, het opzeggen van de huur en abonnementen en laat het gas en licht afsluiten. Hij of zij krijgt de beschikking over je bankrekeningen en zorgt dat je nalatenschap wordt uitgekeerd aan de erfgenamen. Misschien moeten er aandelen worden verkocht of is er een bedrijf waarvoor zaken moeten worden geregeld. De executeur doet aangifte bij de Belastingdienst en regelt verder alles wat nodig is omtrent jouw overlijden. Ook omtrent het overlijden zelf: de begrafenis of crematie, de organisatie van de herdenking, het huren van volgauto’s, het laten drukken van rouwkaarten of het plaatsen van een rouwadvertentie. 

    Het executeurschap brengt veel werk met zich mee. Vaak duurt het wel een half jaar of langer voordat alles is afgerond. Het is daarom gebruikelijk voor de executeur een aparte vergoeding in je testament op te nemen, een soort legaat. De executeur krijgt deze vergoeding voor al het werk dat hij of zij doet. 

    Voordelen testament maken

    Het is algemeen bekend dat rondom een overlijden vaak familieruzies ontstaan. Alles omtrent je overlijden goed regelen kan dit helpen voorkomen. Het kan je een rustig gevoel geven als alles omtrent je overlijden is geregeld. Weten dat je partner niet zonder geld achterblijft, je kinderen een voogd hebben mocht je komen te overlijden. Ook het regelen van de nalatenschap van je bezittingen kan rust brengen, zowel voor jouzelf als voor de nabestaanden. Het is immers voor iedereen duidelijk wie die mooie gouden ketting krijgt en wie de piano. Er kan geen discussie of erger over ontstaan. 

    Lees ook deze blogs

    Eerste publicatie op: 21 maart 2020
    Geschreven door: Team Kennisdomein
    Van Kennisdomein
    Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...
    Meer informatie

    Aanbevolen artikelen

    Inzet en nut van juridische vertalingen
    Advertorial
    Dat juridische taal niet altijd gemakkelijk is, weet iedereen. De inzet en nut van juridische vertalingen ...
    De kosten van een rechtszaak
    Juridische tips
    Iedereen weet dat een rechtszaak geld kost. Soms veel geld. Gelukkig bestaat er zoiets als gesubsidieerde ...
    Wat is een rechtspersoon
    Financiële tips
    Om te kijken wat een rechtspersoon is, kijken we eerst naar wat een natuurlijk persoon is. Een natuurlijk ...
    Wat is TBS
    Juridische tips
    Wie regelmatig het nieuws volgt krijgt zo nu en dan opgelegde straffen te horen die uitgesproken zijn door...
    Meer artikelen over Juridische tips