De juiste verlichting voor thuis en bedrijven

Op het gebied van verlichting voor thuis en bedrijven is er tegenwoordig veel mogelijk. Spaarlampen, ledverlichting, het dimmen van lampen en natuurlijk domotica. Wat is kleurtemperatuur precies en hoe weet je hoeveel licht een led lamp geeft? In dit artikel gaan we nader in op de mogelijkheden van de juiste verlichting voor thuis en bedrijf. 

Team Kennisdomein

30 april 2023 ·

7 minuten Leestijd

3.7K X Bekeken

Lees verder na de afbeelding. 

Belangrijke aspecten van verlichting 

Natuurlijk, verlichting is vooral bedoeld om te kunnen zien als het donker is. Je kunt verlichting echter gebruiken voor veel meer dan dat alleen. Je kunt met verlichting een sfeer creëren of een bepaald item extra aandacht geven. Letterlijk in de spotlights zetten. Daarnaast kan het belangrijk voor je zijn om te besparen op de kosten van verlichting en kan je de verkoop van producten vergroten door de juiste verlichting. Met goede verlichting kun je op kantoor de productiviteit van je werknemers verhogen. Het kiezen van de juiste verlichting kan ook voordelen voor het milieu met zich meebrengen. Tenslotte kan verlichting ook je beveiliging tegen inbraak vergroten. 

De verschillende soorten lampen

Hoewel er een enorme keus is uit lampen, bestaan er in feite niet veel verschillende soorten lampen. Het gaat om volgende vijf soorten: 

• Gloeilamp 
• Halogeenlamp
• Spaarlamp 
• TL-verlichting 
• Ledverlichting.

De gloeilamp

De gloeilamp is afgeschaft maar wordt nog wel gebruikt. Meestal uit persoonlijke voorraad. Een gloeilamp zet energie om in warmte en niet in licht. Omdat de lamp extreem wordt verhit door middel van elektriciteit zal de gloeidraad licht gaat uitstralen. Tijdens dit proces gaat echter veel warmte verloren en daarom heeft de gloeilamp een laag rendement. Dit is ook de reden dat deze is afgeschaft.

De halogeenlamp

De halogeenlamp werkt volgens hetzelfde principe als de gloeilamp, maar heeft een hoger rendement door een iets andere toepassing. De levensduur van een halogeenlamp is dan ook langer dan die van een gloeilamp. Een ander voordeel van halogeenlampen is dat ze kunnen worden gedimd. Een nadeel van de halogeenlamp is dat op termijn metaaldeeltjes neerslaan op het lampglas waardoor deze donkerder wordt en dus minder lichtopbrengst geeft. 

De spaarlamp

De spaarlamp wordt het meest gebruikt als vervanging van de gloeilamp. De werking van de spaarlamp is echter volstrekt anders: in de buis van de lamp zit gas en kwikdamp en hierin botsen elektronen tegen elkaar. Het proces dat hierdoor tot stand komt geeft UV-licht. Een spaarlamp heeft wel een voorschakelapparaat nodig om de lamp aan te sturen. Dit apparaat is bij de spaarlamp geïntegreerd in de behuizing. Er spaarlamp is een prima alternatief voor een gloeilamp omdat spaarlampen in de meest gangbare behuizingen passen. Je kunt ze dus gebruiken in de woonkamer, slaapkamer, keuken en alle andere vertrekken. De levensduur van de spaarlamp is zo’n tien keer langer dan van een gloeilamp en hij verbruikt zo’n vijf keer minder energie. Nadeel is de prijs: spaarlampen zijn een stuk duurder dan gloeilampen.

TL-verlichting

TL-verlichting werkt volgens hetzelfde principe als de spaarlamp. TL buizen worden vooral gebruikt in garages, kantoren  en kelders en de kleinere varianten in keukens. Een TL buis is niet zo sfeervol en daarom niet echt geschikt voor gebruik in huis. Wel zijn er tegenwoordig wat meer elegante modellen te koop. 

Ledverlichting

Ledverlichting is erg populair en er kleven dan ook behoorlijk wat voordelen aan. Overigens staat led voor licht emitterende diodes. Ledverlichting bestaat uit een aantal van deze diodes en kent een hoge lichtopbrengst. Het is een energiezuinige lamp met verschillende toepassingen. Als je kiest voor ledverlichting moet je voornamelijk letten op de lichtopbrengst en de lichtkwaliteit, ook wel kleurtemperatuur. Ledverlichting is goed dimbaar, breed inzetbaar en geschikt voor domotica.

Meer over kleurtemperatuur

Bij de keuze van verlichting is het slim om er rekening mee te houden dat de kleurtemperatuur in hoge mate de sfeer van de ruimte zal bepalen. Warme kleurtemperaturen geven een ontspannen, intieme en knusse sfeer. Bij uitstek geschikt voor in huis maar ook in bijvoorbeeld hotels, restaurants en bars. De meer koude kleurtemperaturen geven juist een energieboost en verhogen de concentratie. Daarom worden de meer koele kleurtemperaturen vaak gekozen voor de verlichting in bedrijven en kantoren, in scholen of in magazijnen. 

Kleurtemperatuur van een lichtbron wordt uitgedrukt in kelvin (K) en soms in mired. Mired staat voor micro reciprocal degree en er is eenvoudiger mee te rekenen dan met kelvin. Toch wordt dus meestal voor kelvin gekozen. Het meer blauwachtige licht heeft een korte golflengte en een hoge kleurtemperatuur. Bij roodachtig licht is dit juist andersom. Hoe hoger de hoeveelheid kelvin, hoe witter het licht zal zijn. De schaal waarop kelvin wordt gemeten loopt van 1000 tot 12.000. Een lichtbron van 5300 K of meer noemen we daglicht en verspreidt een blauwe tint. Dit soort verlichting is geschikt op plekken waar het detail belangrijk is. Als je kiest voor verlichting met een kleurtemperatuur tussen de 3300 K en 5300 K, dan verspreidt je verlichting een verfrissende tint waarbij de focus goed kan worden vastgehouden. De echt warme kleuren krijg je bij 2000 tot 3000 K en geven een aangename oranje, geelachtige gloed.

Ontdek hier wat kleur met de mens doet.

Meer over ledverlichting

Met behulp van ledverlichting is het ook mogelijk de kleurtemperatuur te dimmen. Je kunt dan wisselen tussen warme en koude kleurtemperaturen en je omgeving aanpassen aan je behoefte. Zo kan je slaapkamer overdag dienst doen als werkkamer. Overdag een koele kleurtemperatuur zodat je je goed kunt concentreren, en ‘s avonds een warme kleurtemperatuur om te kunnen ontspannen. Natuurlijk is dit ook heel geschikt om in te zetten in winkels en bijvoorbeeld in restaurants en hotels. Op de momenten dat er moet worden gewerkt koel licht, en als de gasten komen sfeervolle warme verlichting. 

Besparen met ledverlichting

Hoewel ledverlichting in aanschaf duurder is dan andere verlichting, bespaar je er op termijn mee. Zowel in je portemonnee als op energie. Ledverlichting verbruikt namelijk aanmerkelijk minder energie en gaat veel langer mee. Minder kopen en minder weggooien, ook veel beter voor het milieu. De energiebesparing kan oplopen tot 90%. Afhankelijk van het gebruik kan een ledlamp wel 15 tot 25 jaar meegaan. Het aantal branduren van een ledlamp ligt rond de 50.000. Bedenk dat de gewone gloeilamp slechts 1000 branduren heeft. 

Ledverlichting vs. gloeilampen

Bij sommige mensen is de indruk ontstaan dat een ledlamp minder licht geeft dan een gloeilamp. Dit hoeft echter helemaal niet zo te zijn. Lichtproductie wordt gemeten in lumen: het aantal lumen dat de lamp produceert wanneer deze is voorzien van stroom. Een gloeilamp produceert echter veel meer lumen dan een ledlamp. Het één op één vervangen van een gloeilamp door een ledlamp heeft dan ook geen zin. Je dient dan ook te kiezen voor het ledlamp met het juiste aantal lumen. Meestal is dit duidelijk aangegeven op de verpakking met een omrekening van het aantal lumen naar de hoeveelheid watt. Uiteindelijk zal de gekozen ledlamp dan net zoveel licht produceren als de oude gloeilamp. Een voorbeeld: wil je een gloeilamp van 25 watt vervangen door een ledlamp, dan moet je een ledlamp kiezen van 200 tot 300 lumen. Een gloeilamp van 75 watt vervang je door een ledlamp van 1100 lumen. 

Veelgestelde vragen

Eerste publicatie op: 19 februari 2021

• Deel Artikel:

Energie Verlichting

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie