De kosten van een rechtszaak

Iedereen weet dat een rechtszaak geld kost. Soms veel geld. Gelukkig bestaat er zoiets als gesubsidieerde rechtshulp, waardoor de kosten van een rechtszaak ook voor mensen met een laag inkomen te betalen zijn. In dit blog vertellen we meer over de kosten van een rechtszaak, waar moet je rekening mee houden? Wat is griffierecht en wie heeft recht op een bijdrage van de overheid? Meer weten over ons rechtsstelsel? Lees het in ons speciale blog over dit onderwerp.

Team Kennisdomein

30 april 2023 ·

6 minuten Leestijd

4.4K X Bekeken

Inhoudsopgave

Welke kosten bij een rechtszaak

Met welke kosten je rekening moet houden bij een rechtszaak hangt af van verschillende factoren. Als het om een strafzaak gaat, hoef je geen kosten te maken, tenzij je de hulp wilt van een advocaat. In civiele zaken heb je (bijna) altijd te maken met:

Kosten voor de hulp van een advocaat
Griffierecht

Als het om een zaak gaat bij de Kantonrechter (dat is onder meer het geval als de vordering minder dan €25.000 bedraagt) heb je geen advocaat nodig. Loopt de zaak bij de Rechtbank of het Hof dan is het verplicht een advocaat in te schakelen.

Bij bestuursrechtelijke zaken is het niet verplicht een advocaat in te schakelen, ook niet in hoger beroep. Bedenk echter dat het in vrijwel alle zaken wel verstandig is een deskundige zoals een advocaat je belangen te laten behartigen.

Wat zijn civiele en bestuursrechtelijke zaken

Een civiele zaak is een rechtszaak tussen mensen of bedrijven. Bijvoorbeeld een zaak tussen buren, een echtscheiding of tussen twee bedrijven. Of een rechtszaak van een particulier tegen een bedrijf of andersom.

Een bestuursrechtelijke zaak is een rechtszaak tussen een persoon en een overheidsinstantie. Bijvoorbeeld een zaak tegen de gemeente of de Belastingdienst.

De kosten van een advocaat

De meeste mensen vinden het heel vervelend betrokken te zijn in een rechtszaak. Of ze die nou zelf aanspannen of worden gedagvaard. In beide gevallen is er vaak sprake van stress en krijg je ook nog eens te maken met allerlei kosten. De kosten van een advocaat bijvoorbeeld. Het uurloon van een advocaat is hoog en varieert tussen de €200 en €400 per uur. Daar bovenop worden vaak nog kantoorkosten in rekening gebracht. Het aantal uren dat de advocaat voor je werkt verschilt natuurlijk nogal. Is het een ingewikkelde zaak? Zijn er meerdere zittingen die moeten worden voorbereid? De advocaat rekent elke minuut dat hij of zij met je zaak bezig is. Als je vaak belt, mailt of langsgaat voor een gesprek, lopen de kosten nog sneller op.

Als je advocaat 10 uur besteedt aan jouw zaak dan ben je dus €2000 tot €4000 kwijt, plus kantoorkosten en BTW. Gaat het om 20 of meer uren? Dan kan je zomaar €10.000 of meer kwijt zijn.

Waarom is een advocaat zo duur

Misschien denk je, wat een hoog uurloon! Ja en nee. Natuurlijk is het een hoog uurloon maar bedenk dat een advocaat ten eerste lang heeft moeten studeren. Eerst minimaal vier jaar universiteit en vervolgens nog drie jaar stage. Dan speelt ook mee dat een advocaat een grote verantwoordelijkheid heeft. Hij of zij moet immers jouw belangen behartigen.

Lees verder na de afbeelding.

Nog een reden: een advocaat moet zorgen voor een goed kantoor op een goede locatie. De meeste mensen willen geen advocaat die ergens drie hoog in een steegje kantoor houdt. Een advocaat heeft dan ook hoge kosten voor een mooi kantoor, dito inrichting, een secretaresse, een auto en de nodige apparatuur.

En dan als laatste, maar zeker niet het minst belangrijke: een advocaat heeft doorgaans niet heel veel declarabele uren. Dit betekent dat hij of zij niet acht uur per werkdag betaald wordt. Meestal kunnen maar een paar werkuren per dag daadwerkelijk in rekening worden gebracht.

Gesubsidieerde rechtsbijstand

Als je een rechtszaak wilt beginnen of door iemand anders bent gedagvaard heb je in de meeste gevallen een advocaat nodig. Lang niet iedereen kan de kosten van zo’n advocaat betalen. Omdat iedereen in Nederland recht heeft op rechtsbijstand, kan je een tegemoetkoming in de kosten krijgen. Dit heet gesubsidieerde rechtsbijstand. Om zo’n vergoeding aan te vragen ga je naar de Raad voor Rechtsbijstand. Er zijn drie lijnen:

Nuldelijns bijstand; dit is de informatie die je krijgt, bijvoorbeeld in een folder of via internet
Eerstelijns bijstand; hulp die je krijgt via het Juridische Loket. Hier krijg je gratis juridisch advies als je een laag inkomen en weinig vermogen hebt
Tweedelijns bijstand; dit is de hulp van een advocaat (of mediator)

Over die derde lijn hebben we het in dit blog; het inschakelen van een advocaat en de kosten daarvan (deels) vergoed krijgen. Dit heet ook wel een toevoeging.

Toevoeging, voor wie en aanvragen

Een toevoeging aanvragen kan op twee manieren:

Zelf een advocaat zoeken (dan moet je wel een advocaat vinden die je zaak wil aannemen en de toevoeging wil aanvragen)
Via het Bureau van Rechtsbijstand; je krijgt dan een overzicht van beschikbare advocaten. Ook dan zal de advocaat de toevoeging aanvragen

Of je in aanmerking komt voor zo’n toevoeging hangt van je inkomen en vermogen af. Daarvoor kijkt de Raad naar je inkomen en vermogen van twee jaar terug, het peiljaar. Had je toen te veel maar nu veel minder inkomen, dan kan je het peiljaar laten verleggen.

In 2022 (peiljaar 2020) gelden de volgende inkomenslimieten: €29.400 (alleenstaande) en €41.600 (gehuwd, samenwonend of eenoudergezin).

Het eigen vermogen mag niet meer bedragen dan €30.846 (peiljaar 2020).

Eigen bijdrage en korting

Heb je recht op gesubsidieerde rechtsbijstand, een toevoeging dus, dan moet je wel altijd een eigen bijdrage betalen. In 2022 is dat een bedrag van minimaal €214 en maximaal €901, afhankelijk van je inkomen.
Je krijgt €58 korting op de eigen bijdrage als je eerst (telefonisch) contact opneemt met het Juridisch Loket en zij jou doorverwijzen naar een advocaat.

Griffierechten

Griffierechten zijn de kosten die gemoeid zijn met de rechtszaak zelf. De kosten van het Kantongerecht, de Rechtbank en dergelijke. Hoeveel griffierecht er moet worden betaald en door wie, hangt van de partijen en van de zaak af.

Een voorbeeld:

Rechtszaak met belang van maximaal €100.000; Een niet-natuurlijk persoon (rechtspersoon) betaalt €2837, een natuurlijk persoon €1301 en een onvermogende €85.

Kan je de griffierechten niet betalen? Je kunt dan bijzondere bijstand aanvragen bij de gemeente waar je woont.

Andere kosten rechtszaak

Met een rechtszaak kunnen nog andere kosten gemoeid zijn. Als een van partijen bijvoorbeeld een tolk nodig heeft.

De partij die een getuige wil oproepen moet de kosten daarvan betalen. Hetzelfde geldt voor het oproepen van deskundigen. Tenslotte zijn er ook altijd deurwaarderskosten voor het uitbrengen van de dagvaarding en soms voor bijvoorbeeld beslaglegging.

Kostenveroordeling

In civiele zaken bepaalt de rechter wie de kosten van partijen moet betalen. Meestal zal elk der partijen de eigen kosten moeten betalen maar regelmatig volgt ook een kostenveroordeling. Dit betekent dat de partij die de zaak verliest de kosten van de winnende partij, geheel of gedeeltelijk, moet betalen. Dit kan natuurlijk flink oplopen.

Bij bestuursrechtelijke zaken moet de overheidsinstantie in principe jouw proceskosten betalen (mits je in het gelijkgesteld bent). Je krijgt ook de griffierechten vergoed.

Eerste publicatie op: 19 augustus 2022

Deel Artikel:

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie