Wat je moet weten over drugs

In Nederland is het gebruik van sommige drugs toegestaan. Veel mensen, ook steeds jongere mensen, gebruiken drugs. Voor hen, maar ook voor ouders, vind je in dit artikel alles wat je moet weten over drugs. Wat is het verschil tussen harddrugs en softdrugs? Welke soorten drugs zijn er en wat zijn de gevaren? Sommige drugs zijn verboden en andere niet, waarom eigenlijk? Je kunt ook veel informatie vinden op de website van Jellinek; dé expert op het gebied van verslavingszorg in Nederland. Het Trimbos-instituut is een onafhankelijke kennisinstituut voor alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid.

Inhoudsopgave

    Lees verder na de afbeelding.

    Wat je moet weten over drugs

    Wat is het doel van drugsgebruik  

    Drugs zijn zogenaamde genotmiddelen. Het zijn middelen die de hersenen prikkelen en als doel hebben je beter te voelen. Soms kom je ervan in een roes. De meest bekende drugs zijn alcohol en tabak. Je beter voelen kan verschillende dingen betekenen. Waar de ene mens zich graag juist beter wil kunnen ontspannen, zoekt een ander naar spanning, wil alerter zijn, meer energie hebben of juist beter kunnen slapen. Sommige middelen zorgen ervoor dat je de wereld anders ziet en beleeft; verandering van waarneming dus. Er zijn ook drugs die meerdere uitwerkingen tegelijk hebben. 

    Soorten drugs

    Er zijn veel verschillende soorten drugs. De ene drug is verslavender dan de andere, sommige worden veel gebruikt en anderen veel minder. Drugs kunnen schadelijk zijn op korte termijn maar ook op lange termijn. Schadelijkheid kan ook betrekking hebben op een enkel individu of op de hele bevolking. Dit is sociale schadelijkheid. Het is dus lastig om precies vast te stellen hoe schadelijk een bepaalde drug is en om daarin een rangschikking te maken. Daarbij komt dat er ook steeds nieuwe soorten drugs bij komen en de inzichten over al bestaande soorten kunnen veranderen. Een eerste veelgebruikt onderscheid is die tussen softdrugs en harddrugs. Ook de inname van drugs verschilt. De ene drug wordt gerookt, een andere ingespoten, gesnoven of geslikt. 

    Een paar voorbeelden voor wat betreft de schadelijkheid van drugs:

    • Meest schadelijk op korte termijn: heroïne, crack, alcohol, methamfetamine, cocaïne
    • Meest schadelijk op langere termijn: tabak, crack, alcohol, methamfetamine, cocaïne
    • Meest verslavend: heroïne, crack, tabak, methamfetamine, cocaïne
    • Meeste schade individueel: crack, heroïne, alcohol, tabak, cocaïne
    • Meeste schade bevolking: alcohol, tabak, crack, heroïne, cocaïne

    Andere meer of minder bekende drugs zijn onder meer GHB, cannabis, amfetamine, benzo’s, ketamine, LSD, XTC, khat en paddo’s. 

    Het verschil tussen softdrugs en harddrugs 

    Het verschil tussen softdrugs en harddrugs is vastgelegd in de Opiumwet. In 1976 is deze wet aangevuld met twee lijsten waarop alle drugs staan vermeld. Op lijst 1 de harddrugs en op lijst 2 de softdrugs. Het onderscheid tussen deze twee lijsten is vooral van belang voor de straffen die staan op het gebruik, handel, productie of bezit van bepaalde drugs. Volgens de regering vormen bepaalde drugs een groter risico voor de gezondheid. Dit zijn de harddrugs. De softdrugs zouden minder gevaarlijk zijn. Toch is dit onderscheid niet altijd waar. Hoewel sommige drugs minder schadelijk zijn, kunnen deze toch op een juist meer schadelijke manier worden gebruikt. Hasj en wiet vallen bijvoorbeeld onder de softdrugs maar als je deze drugs elke dag en vrijwel de hele dag door gebruikt, zijn ze natuurlijk wel heel schadelijk. Onder de harddrugs vallen onder andere heroïne, amfetamine, XTC  en cocaïne. Naast hasj en wiet staan ook khat, paddo’s en benzodiazepinen op de lijst van softdrugs. Deze laatste middelen zijn vooral kalmeringsmiddelen en slaapmiddelen. Ook harddrugs kunnen, ondanks hun gevaren, op een minder schadelijke manier worden gebruikt. Er wordt ook wel gezegd dat harddrugs op een softe manier kunnen worden gebruikt en softdrugs op een harde manier. Alcohol bijvoorbeeld staat op de lijst van softdrugs maar is in feite qua schadelijkheid een harddrug. Andersom staat LSD op de lijst met harddrugs terwijl LSD in feite laag scoort voor wat betreft de schadelijkheid. 

    Wat cijfers over drugsgebruik in Nederland 

    Op de website van het Trimbos Instituut kun je veel informatie vinden over drugs. Er zijn ook veel cijfers over gebruik en hoe dit gebruik is verdeeld over jongeren en volwassenen. Aan kop staat het cannabisgebruik. Dit wordt ook wel blowen genoemd. In 2019 gaf bijna een kwart van de bevolking aan ooit wel eens cannabis te hebben gebruikt. Zo’n 1,5 procent doet dit zelfs bijna dagelijks. De grootste groep cannabisgebruikers is tussen de 18 en 24 jaar oud, gevolgd door de groep tussen de 25 en 29 jaar. Daarna neemt het gebruik naar leeftijd verder af. 

    Ook XTC is in nederland een populaire drug. In 2019 gaf maar liefst bijna 9% van de volwassenen aan deze drug ooit te hebben gebruikt. Nederland heeft hiermee het hoogste XTC-gebruik in Europa. 

    Voor cocaïne ligt het percentage in 2019 op 5,4%. Cocaïne wordt vooral gebruikt onder uitgaande jongeren en wordt dan gesnoven. Amsterdamse cafébezoekers gebruiken ook veel cocaïne: 22% in 2018. 

    De laatste tijd horen we steeds meer over een lachgas. In 2018 had zo’n 7% van de bevolking van 18 jaar en ouder ooit wel eens lachgas gebruikt. Onder de 20 tot 24 jarigen was dit gebruik veel hoger, namelijk bijna 15%. Lachgas is vooral populair bij jongeren tijdens het uitgaan. Van de cafébezoekers gebruikte in 2018 maar liefst 62,4% lachgas en van festivalbezoekers ongeveer de helft. 

    Wat doen drugs met je?

    Drugs kunnen veel met je doen en als je er verkeerd mee omgaat impact hebben op je leven en dat van je vrienden en familie zoals ouders, partners, kinderen of collega’s. Drugsgebruik hoeft niet per se gevaarlijk te zijn, mits je het niet te vaak of te veel gebruikt. Zorg er in ieder geval altijd voor dat je niet alleen bent, zeker niet als je een bepaalde drug voor het eerst gebruikt. Je weet immers nooit hoe jij er op zult reageren. 

    Wat doen wiet en hasj met je

    Wiet en hasj hebben een ontspannende werking en versterken je gevoelens. Het gaat dan zowel om negatieve als om positieve gevoelens. Veel mensen stellen zich gemakkelijker open en merken dat hun zintuigen intenser werken. 

    Wat doet Cocaïne met je

    Cocaïne (coke) zorg er juist voor dat je energieker en opgewekter bent. Het is een oppepper die ook maakt dat je je zelfverzekerder voelt, minder moe bent en zin hebt om dingen te gaan doen. 

    Wat doet XTC met je

    XTC is ook een oppepper en versterkt daarnaast ook je waarneming en je gevoel van intimiteit. Je voelt je zorgelozer en meer ontspannen en kan ook gevoelens van vermoeidheid en slaap onderdrukken. Een XTC-pil begint doorgaans na 30 tot 60 minuten te werken. 

    Wat doet Heroïne met je

    Heroïne kan gevoelens van geluk opwekken; het werkt pijnstillend en verdovend. Je voelt minder angst. Het gebruik van heroïne kan grote gevaren met zich meebrengen. Je kunt er heel snel lichamelijk afhankelijk van worden, in een depressie raken, ondervoed raken en gevaarlijke infecties door oplopen zoals hiv.


    Wat doet lachgas met je

    Lachgas wordt al heel lang gebruikt in de medische wereld als kortstondige verdoving, vooral bij de tandarts. Pijnprikkels worden tijdelijk verdoofd. Lachgas wordt ook gebruikt in de voedingsindustrie. Als drug wordt lachgas nog niet zo lang gebruikt maar het is wel in opmars. Lachgas wordt geïnhaleerd uit een ballon welke is gevuld met behulp van een slagroomspuit. Het leidt tot een tijdelijk zuurstoftekort in de hersenen. Hierdoor voel je een korte maar sterke roes en je voelt je een beetje dronken. Beeld en geluid worden vervormd en je kunt er lacherig van worden. Het effect houdt een paar minuten aan. 

    Veelgestelde vragen over drugs 

    Mag je drugs bij je hebben?

    Ja, sommige drugs mag je bij je hebben. Dit is wel een afhankelijk van je leeftijd en de hoeveelheid drugs die je bij je hebt. Om te beginnen moet je 18 jaar of ouder zijn; ben je jonger en word je betrapt op het bezit van drugs, dan zullen altijd je ouders worden ingelicht. In de Opiumwet wordt onderscheid gemaakt tussen het handelen in drugs en het in bezit hebben van drugs. Je mag namelijk van bepaalde drugs maximaal de hoeveelheid bij je hebben die je nodig hebt voor eenmaal gebruik. In principe word je voor dergelijke bezit niet gearresteerd. Heb je meer bij je, dan word je gezien als dealer en volgt doorgaans wel een arrestatie. De hoeveelheden die je bij je mag hebben zijn: 
    – Maximaal 5 gram cannabis ook wel hasj en wiet genoemd
    – Maximaal een halve gram speed, cocaïne of heroïne
    – 1 pil XTC
    – Daarnaast mag je thuis maximaal 5 hennepplanten hebben. 

    Hoe merk je dat je verslaafd bent?

    Gebruik van drugs kan leiden tot verslaving.  Hoe weet je of je verslaafd bent en hoe ernstig dat is? In de DSM-5 (een wereldwijd gebruikt boek waarin alle psychiatrische aandoeningen beschreven staan) zijn criteria opgenomen waaruit je kunt afleiden of je verslaafd bent. Voldoe je aan twee of drie van de criteria dan heb je een milde verslaving. Bij vier of vijf criteria gaat het om een matige verslaving en voldoe je aan zes of meer criteria dan heb je een ernstig probleem. De criteria zijn: 
    – Vaker en meer drugs gebruiken dan je eigenlijk van plan bent 
    – Proberen te stoppen of te minderen maar dit lukt niet 
    – Het kost je veel tijd om drugs te gebruiken en hiervan weer te herstellen 
    – Je verlangt erg naar drugs 
    – Je hebt problemen met je school, werk of problemen thuis 
    – Je hebt problemen in je relaties 
    – Je hebt minder tijd voor en zin in hobby’s en sociale activiteiten 
    – Je blijft gebruiken ook al loop je daardoor risico’s 
    – Je hebt steeds meer drugs nodig om hetzelfde effect te bereiken 
    – Je hebt last van onthoudingsverschijnselen wanneer je geen drugs gebruikt.

    Eerste publicatie op: 27 februari 2021
    Geschreven door: Team Kennisdomein
    Van Kennisdomein
    Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...
    Meer informatie

    Aanbevolen artikelen

    Vlag Europese unie
    Maatschappelijke onderwerpen
    De laatste tijd wordt er veel gesproken over de Europese Unie (EU). Logisch als je kijkt wat er momenteel ...
    PVV - Geert Wilders
    Maatschappelijke onderwerpen
    De PVV van Geert Wilders heeft in november 2023 een overweldigend aantal stemmen bij de
    Triage - slachtoffer wordt snel beoordeeld
    Maatschappelijke onderwerpen
    Tijdens de
    Maatschappelijk werker met cliënt
    Maatschappelijke onderwerpen
    Duik met ons in de fascinerende wereld van maatschappelijk werk. Deze blog belicht de brede reikwijdte van...
    Meer artikelen over Maatschappelijke onderwerpen