Voordelen van de overlegrechter

Wanneer je een conflict met elkaar hebt, kun je er samen voor kiezen om de zaak voor te brengen bij de overlegrechter. Maar wat is een overlegrechter en wat zijn de voordelen van de overlegrechter? Wat zijn de kosten en hoe snel zal de zaak behandeld worden? Kun je met iedere vordering bij deze rechter terecht en wat kun je met de uitspraak? Deze relatief nieuwe vorm van rechtspraak is nog niet heel bekend bij het grote publiek, omdat deze mogelijkheid pas sinds juni 2019 echt gebruikt wordt. In deze korte periode is overduidelijk gebleken dat deze manier van rechtspraak een prettige manier is om een eind te maken aan een conflict. Wanneer beide partijen van deze vorm van rechtspraak gebruik willen maken, is het een hele snelle, goedkope en laagdrempelige manier om een bindende uitspraak van de rechter te krijgen.

Team Kennisdomein

30 april 2023 ·

8 minuten Leestijd

3.6K X Bekeken

Inhoudsopgave

Lees verder na de afbeelding.

Wat is een overlegrechter?

Een overlegrechter is een gewone rechter. Het verschil is dat een overlegrechter zaken voor zich krijgt van partijen die beiden graag naar de rechtbank toe willen gaan. Dit omdat ze er onderling niet uitkomen en geen afspraken met elkaar kunnen maken over het geschil. Bij de normale rechter is dit bijna altijd anders. Daar wordt een partij door de andere gedaagd. Dat is vrijwel nooit vrijwillig. Voor die rechtszaken zal er vaak een advocaat ingeschakeld moeten worden en zal de deurwaarder een dagvaarding aan de gedaagde partij uit moeten brengen. Een van de voordelen van de overlegrechter is dat dit niet hoeft. Er hoeft geen dagvaarding of verzoekschrift opgesteld te worden. Wanneer beide partijen willen, dan is het invullen van een speciaal aanmeldformulier voldoende. Verder verschilt de overlegrechter niet van de normale rechter. De rechter past het recht toe en wanneer beide partijen er tijdens de zitting nog steeds niet onderling uitkomen, dan zal er een uitspraak volgen en dit vastgelegd worden in een vonnis.

Zaken die door de overlegrechter behandeld worden

Laagdrempeligheid is nog een van de voordelen van de overlegrechter. Deze laagdrempeligheid houdt alleen wel in dat niet alle zaken voor deze vorm van rechtspraak geschikt zijn. Zaken die betrekking hebben op het familierecht of het bestuursrecht kunnen te complex zijn en worden daarom niet op deze manier behandeld. Er zijn wel een groot aantal andere zaken die door de overlegrechter behandeld worden. Te denken valt aan zaken met betrekking tot:

Arbeid
Burenruzies
Consumentenkoop
Geldvorderingen
Schades
Huur

Wie kan gebruik maken van de overlegrechter?

In principe kan iedereen gebruik maken van de overlegrechter. De enige voorwaarde is dat beide partijen akkoord moeten zijn met deze vorm van rechtspraak. Wanneer beide partijen akkoord zijn, dan kunnen burgers onderling, maar ook bedrijven of andere instanties gebruik maken van deze vorm van rechtspraak. Er hoeft dus geen advocaat ingeschakeld te worden en beide partijen hoeven geen juridische kennis te hebben, om een procedure bij deze rechter te voeren. De rechter zorgt er namelijk zelf voor dat de regels op een juiste manier worden toegepast. Een advocaat meenemen is dus niet verplicht, maar mag wel.

Wat kost een overlegrechter?

De overlegrechter wordt zoals gezegd ingeschakeld op basis van vrijwilligheid van beide partijen. Wanneer er een proces verbaal of een vonnis gewezen wordt door deze rechter, dan ligt het in de lijn van de verwachtingen dat beide partijen de eigen kosten van de procedure zullen dragen. Het griffierecht zal vooraf betaald moeten worden en wordt gedeeld door beide partijen. Het griffierecht bedraagt op dit moment (1-8-2020) € 41,50 voor iedere partij. Het gedeelde griffierecht van € 41,50 is gebaseerd op zaken bij de rechtbank voor particulieren. Het griffierecht dat voor bedrijven geldt ligt hoger en is afhankelijk van de hoogte van de vordering waarover het proces gevoerd wordt. De rechtbank zal vooraf een factuur van het griffierecht versturen.

Indienen van het aanmeldformulier

Om een procedure bij de overlegrechter aan te melden hoef je dus geen dagvaarding of verzoekschrift op te laten stellen door een advocaat of gerechtsdeurwaarder. Een procedure opstarten wordt erg gemakkelijk gemaakt door de rechtbank, doordat je enkel een aanmeldformulier in moet vullen en moet opsturen. Het aanmeldformulier vind je op rechtspraak.nl en heeft een aantal essentiële vragen waarop antwoord gegeven moet worden. Zo moeten de namen van beide partijen opgeven worden en moet er aangegeven worden of beide partijen akkoord zijn met behandeling bij de overlegrechter. Ook wordt de vraag gesteld of er aanspraak gemaakt wordt op de mogelijkheid tot hoger beroep. Wanneer een van beide partijen geen mogelijkheid tot hoger beroep wil, dan zal de uitspraak voor beide partijen niet meer voor hoger beroep vatbaar zijn. Over het algemeen zullen zaken bij de overlegrechter binnen een aantal weken na indienen van het aanmeldformulier behandeld worden. De overlegrechter zal indien mogelijk direct tijdens de zitting een uitspraak doen.

Snelle behandeling van de zaak

Door de lage kosten, de relatief snelle behandeling van de zaak en de laagdrempeligheid is de gang naar de overlegrechter een slimme keus. De overlegrechter wordt ook weleens vergeleken met ‘de rijdende rechter’. Beide partijen kunnen in hun eigen bewoordingen aan de rechter vertellen waar het geschil betrekking op heeft en hoe zij de gewenste oplossing zien. Partijen hebben hiervoor geen juridische kennis en geen dure advocaat of jurist nodig. Wanneer nodig zal de overlegrechter aanvullende vragen stellen en zal de overlegrechter onderzoeken of beide partijen er alsnog onderling uit kunnen komen. Dit heet schikken. Wanneer dit niet mogelijk blijkt, zal de rechter indien mogelijk direct een beslissing nemen. De beslissing van de overlegrechter is bindend, net als een uitspraak bindend zou zijn wanneer je op de normale manier een procedure gevoerd zou hebben. Door deze snelle behandeling van de zaak weten beide partijen dus snel waar ze aan toe zijn. De uitspraak van de rechter komt vast te liggen in een vonnis. Dit vonnis is een rechtsgeldig document en de uitspraak kan afgedwongen worden wanneer een van beide partijen zich niet aan de uitspraak houdt.

Veelgestelde vragen

Waar zit de overlegrechter?

Op dit moment draait er een pilot en zit de overlegrechter gevestigd in de provincie Overijssel. Dit houdt niet in dat wanneer je niet in Overijssel woont je niet naar de overlegrechter kunt gaan. Wanneer de wederpartij dit ook wil kun je het verzoek bij de overlegrechter indienen. Dus ook wanneer je in een andere provincie woont.

Is de overlegrechter verplicht?

Nee, een procedure voeren bij de overlegrechter is niet verplicht. Deze procedure vindt dus plaats op vrijwillige basis tussen beide partijen. Wil een partij niet naar de overlegrechter, dan zal er een gewone procedure opgestart moeten worden bij de rechtbank. Wanneer er wel gekozen wordt voor de overlegrechter, dan zijn beide partijen wel verplicht zich aan de uitspraak te houden. Het is dus geen vrijblijvendheid. Het proces-verbaal of het vonnis zijn een bindende uitspraak en zijn voor executie vatbaar.

Is het meebrengen van een advocaat of gemachtigde noodzakelijk?

Het mooie van deze vorm van procederen is dat beide partijen zelf het woord kunnen voeren. Zelfs wanneer ze niet over juridische kennis beschikken. Een advocaat of een gemachtigde meebrengen hoeft dus niet, maar het mag zeker wel.

Moet ik bewijsstukken van tevoren opsturen?

Wanneer er bewijsstukken zijn kunnen die meegenomen worden naar de zitting. De stukken zullen op de zitting door de rechter doorgenomen worden wanneer de rechter ze relevant acht. Ze hoeven dan ook niet van te voren opgestuurd te worden.

Wat is het verschil tussen een proces-verbaal en een vonnis?

Wanneer beide partijen bij de overlegrechter alsnog een akkoord weten te sluiten, dan zal de rechter deze afspraken vast laten leggen in een proces-verbaal. Wanneer partijen geen afspraken kunnen maken met elkaar zal de rechter een uitspraak doen en dit vast laten leggen in een vonnis. Let op dat een proces-verbaal en het vonnis allebei dezelfde waarde hebben. Afspraken die vastgelegd zijn in een proces-verbaal zijn rechtens afdwingbaar net als de uitspraak die in het vonnis staat.

Wat is hoger beroep?

Wanneer de rechter een uitspraak heeft gedaan waar je het niet mee eens bent, dan kun je in hoger beroep gaan. Je laat dan een andere hogere rechter nogmaals naar dezelfde zaak kijken. Het is vergelijkbaar met een second opinion. De hele zaak wordt nogmaals van A tot Z behandeld. Tegen de uitspraak in hoger beroep kun je niet meer in beroep. Je kunt wel in cassatie gaan. Cassatie betekent dat er gekeken gaat worden of de hogere rechter bij het hoger beroep de wet goed heeft toegepast. De zaak wordt alleen niet meer inhoudelijk behandeld.

Kan ik in hoger beroep tegen het vonnis van de overlegrechter?

Het antwoord is ja. Je kunt in hoger beroep tegen het vonnis van de overlegrechter. Er is echt een uitzondering waardoor er geen mogelijkheid tot hoger beroep zal zijn voor beide partijen. Wanneer partijen zich aanmelden bij de overlegrechter via het aanmeldformulier, wordt de vraag gesteld of er gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan tegen het vonnis. Dit is een belangrijke vraag omdat hierbij afstand gedaan kan worden een recht. Partijen moeten er dan ook goed over nadenken of ze hier afstand van doen. Het kan een strategische keuze zijn om niet in hoger beroep te willen gaan. Wanneer een partij afstand doet, dan zullen beide partijen niet in hoger beroep kunnen gaan.

Eerste publicatie op: 4 augustus 2020

Deel Artikel:

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie