De Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog was van 1914 tot 1918 en zoals de naam al aangeeft vond deze plaats over de hele wereld. De belangrijkste gebieden waar werd gevochten waren Europa en Rusland. WO I had een grote impact op de geschiedenis van de 20^e eeuw en er vielen zo’n 20 tot 30 miljoen doden. Een gigantisch aantal maar toch aanzienlijk minder dan de ruim 70 miljoen doden tijdens de Tweede Wereldoorlog. In dit blog meer over de aanloop naar en gebeurtenissen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Team Kennisdomein

30 april 2023 ·

5 minuten Leestijd

8.4K X Bekeken

Inhoudsopgave

Lees verder na de afbeelding.

Aanloop naar de Eerste Wereldoorlog

Aan het begin van de 20e eeuw liepen de spanningen in Europa hoog op. Dit hing samen met de wereldpolitiek van de nieuwe Duitse Keizer. Duitsland werd als een bedreiging gezien omdat het een sterke staat was, zowel op militair als op economisch en politiek gebied. Dit leidde tot een verstoring van het machtsevenwicht in Europa, omdat Frankrijk tot dat moment de dominante positie had. Niet alleen Frankrijk maar ook andere landen voelden zich bedreigd. Er werden nieuwe bondgenootschappen, allianties, gevormd. Duitsland had een bondgenootschap met Oostenrijk-Hongarije en Italië. Dit werd de Triple Alliantie genoemd. Daartegenover stonden Frankrijk, Groot- Brittannië en Rusland, de Triple Entente genoemd.

In deze periode waren mensen erg trots op hun land en hun volk en velen voelden zich beter dan anderen. Ook gold dat hoe meer koloniën een land had, hoe meer aanzien het genoot. Dan was er nog de wapenwedloop en de ‘wedstrijd’ om de grootste macht op zee.

Oorzaak uitbreken van de Eerste Wereldoorlog

In 1914, op 28 juni om precies te zijn, werd de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, de prins Frans Ferdinand, doodgeschoten. De dader, Gavrilo Princip, was een aanhanger van een Servische nationalistische beweging. Deze gebeurtenis wordt als aanleiding van de Eerste Wereldoorlog gezien.

Rusland besloot te mobiliseren en Oostenrijk-Hongarije volgde de dag erna. Formeel gezien was het daarom Rusland die de Eerste Wereldoorlog begon.

Duitsland voelde zich echt bedreigd, te meer omdat het nu van twee kanten had te vrezen. Rusland en Frankrijk hadden immers een bondgenootschap.

Duitsland stelde een ultimatum aan Rusland maar hierop werd niet gereageerd. Vervolgens verklaarde Duitsland de oorlog aan Frankrijk en Rusland en ging over tot de aanval.

Eerste periode WO I

De Duitse soldaten waar enthousiast en overmoedig. Ze dachten de oorlog nog voor kerst 1914 te winnen. Ze vielen eerst België binnen waarna de Britten, bondgenoot van België, Duitsland ook de oorlog verklaarde. De Duitse soldaten trokken intussen richting Frankrijk waarna ze zich volledig op Rusland wilden focussen. Het liep anders. Tijdens de slag bij de Marne verloren de Duitsers waarna deze zich ingroeven in zogenaamde loopgraven. Deze loopgraven liepen uiteindelijk van de Zwitserse grens tot aan de Noordzee. Helaas voor de Duitsers kwam er dus toch een twee fronten oorlog en dat was erg moeilijk en uitputtend. Het leidde ook tot enorme verliezen tijdens veldslagen die ware slagvelden werden. Bij de slag aan de Somme in 1916 overleden zo’n 1 miljoen soldaten.

Tweede periode WO I

Het enthousiasme voor de oorlog van Duitse zijde verminderde naarmate de oorlog langer duurde. Niet alleen de verschrikkingen op het slagveld maar ook gebrek aan voedsel en andere problemen speelden hierbij een rol. In 1917 ontstond een duikbootoorlog waarbij ook schepen van andere landen werden aangevallen waaronder die van Amerika. Duitsland haalde Mexico over om aan de oorlog mee te doen waarna de VS zich aansloot bij de geallieerden. Rusland trok zich op zijn beurt juist terug uit de oorlog en sloot vrede met Duitsland. In Duitsland zelf ontstond veel onrust en was men oorlogsmoe. Er braken revoluties uit en uiteindelijk vluchtte de Duitse Keizer naar Nederland. Het einde van de oorlog bestond uit een vredesakkoord en een wapenstilstand, op 11 november 1918.

Het Verdrag van Versailles

Om het einde van de Eerste Wereldoorlog te bekrachtigen en vorm te geven werd het Verdrag van Versailles gesloten. Dit verdrag had verstrekkende gevolgen, vooral voor Duitsland.

Het Verdrag van Versailles werd gesloten op 28 juni 1919 nadat op 18 januari 1919 de vredesbesprekingen werden begonnen. Deze hadden plaats in de spiegelzaal van het kasteel van Versailles, vandaar de naam van het verdrag. Het was een verdrag tussen enerzijds Duitsland en anderzijds 26 geallieerde regeringen.

Er waren ook (belangrijke) landen die het verdrag niet tekenden waaronder de VS en Saoedi-Arabië (destijds het Koninkrijk Hidjaz) alsmede China geratificeerd. Deze landen sloten vrede op een later tijdstip: Vredesverdrag van Berlijn van 25 augustus 1921 (Duitsland-VS), Duits-Saoedische vriendschapsverdrag van 26 april 1929 en een apart verdrag van 20 mei 1921 tussen Duitsland en China.

De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog

Zo’n grote oorlog kan natuurlijk niet zonder wereldwijde gevolgen blijven. Door de gevorderde technologie waren de verwoestingen aan steden groter dan ooit. Denk aan de massaproductie van wapens, massavernietingswapens zoals gifgas en aan tanks.

In Rusland werd de tsaar van de troon gestoten (en vermoord) en zowel in Duitsland als in Oostenrijk-Hongarije werd het keizerrijk vervangen door een republiek.

Ook in Nederland veranderde er veel. Zo kwam er het algemeen kiesrecht waardoor ons land een volledige democratie werd.

De Verenigde Staten werden na de Eerste Wereldoorlog een wereldmacht. Dit land kwam met een voorloper van de Verenigde Naties: de Volkenbond.

Toch leidde dit alles niet tot rust in de wereld. Sterker, het bleef erg onrustig en er was een sfeer van wantrouwen waardoor zowel het communisme als het fascisme wonnen aan populariteit. Het was dan ook niet te voorkomen dat zo’n 20 jaar later een nieuwe wereldoorlog uitbrak: De Tweede Wereldoorlog. Eén van de gruwelijkste oorlogen ooit met meer dan 72 miljoen doden. Waar de Eerste Wereldoorlog vooral bekend is om de loopgraven, wordt de Tweede Wereldoorlog vaak geassocieerd met schuilkelders.

Eerste publicatie op: 4 november 2022

Deel Artikel:

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie