Mars, een planeet in ons zonnestelsel

Mars, een planeet in ons zonnestelsel is een vervolg op ons meer algemene blog over sterrenkunde. Mars draait net als de aarde in een baan om de zon. Vanaf de zon gezien is het de vierde planeet in ons zonnestelsel. Hoewel op Mars geen leven is, zijn er ook verrassend veel overeenkomsten met de aarde. De mens wil zich in de toekomst permanent op Mars gaan vestigen, de voorbereidingen voor een eerste bemande ruimtereis naar Mars zijn in volle gang. 

Team Kennisdomein

30 april 2023 ·

7 minuten Leestijd

982 X Bekeken

Lees verder na de afbeelding.

Ontstaan van Mars

Mars is zo’n 4,6 miljard jaar geleden ontstaan. Dat gebeurde ongeveer gelijktijdig met het ontstaan van de andere planeten in ons zonnestelsel. De bouwstenen van Mars komen dus overeen met die van de aarde. Dankzij de ruimtevaart kwam de mens steeds meer te weten over Mars en daarmee ook over het ontstaan van de rode planeet, zoals Mars ook wel wordt genoemd. De rode kleur van Mars maakt de planeet voor veel mensen herkenbaar. De oorzaak van de deze kleur is bekend. 

De rode planeet in ons zonnestelsel

De reden waarom Mars ook wel de rode planeet wordt genoemd is de kleur van deze planeet. Mars heeft duidelijk een rode kleur en dat heeft een reden. Stenen en zand op Mars bevatten veel ijzeroxide. Dat veroorzaakt de rode kleur. Alleen de polen van de planeet hebben een andere kleur. 

Water en ijs op Mars

Je zult het misschien niet verwachten, maar op Mars ligt een grote hoeveelheid ijs. Het grootste deel van dit ijs bevindt zich op de poolkappen van de planeet. Ook is ijs gevonden in de bodem en in kraters op Mars. Wanneer je al het ijs op Mars tot vloeibaar water zou maken, resulteert dit in een 11 meter diepe laag water over de gehele planeet. Vloeibaar water komt echter niet voor op Mars. Onderzoekers denken dat dit in het verleden anders is geweest. 

Vloeibaar water op Mars

Op Mars is geen vloeibaar water. Volgens onderzoekers heeft er in het verleden wel vloeibaar water op Mars gestroomd. Lang geleden was het op Mars warmer en de atmosfeer was dikker. De omstandigheden waren meer zoals op aarde en mogelijk bestonden er ooit rivieren, zeeën en oceanen op Mars. Eén van de grootste aanwijzingen daarvoor zijn de talloze structuren op Mars die mogelijk door water zijn gevormd. Overal op Mars vind je deze structuren zoals droge rivierbeddingen en ravijnen. Overigens kunnen ze ook zijn gevormd door lavastromen en de wind. Wetenschappers gaan er vanuit dat in ieder geval een deel door stromend water is gevormd. Ook de aanwezigheid van enorme bergen op Mars is fascinerend en zegt iets over het verleden van de planeet.

Vulkanen en bergen

Mars beschikt namelijk over een groot aantal vulkanen en bergen. De grootste berg op Mars, de Olympus Mons is ook de grootste in het hele zonnestelsel. De Olympus Mons steekt zo’n 25 kilometer uit boven de Mars oppervlak. De vulkanen zijn waarschijnlijk allemaal uitgedoofd, maar ooit waren ze actief en veroorzaakten grote vulkaanuitbarstingen. Ook op het gebied van ravijnen breekt Mars een indrukwekkend record. 

Valles Marineris

Het grootste ravijn in ons zonnestelsel bevindt zich op mars. Het gaat om de Valles Marineris. Dit ravijn is zo groot, dat het op foto’s van Mars vanuit de ruimte direct opvalt. Het grootste ravijn op aarde is de Grand Canyon in de Verenigde Staten. De Grand Canyon is 800 km lang, 30 km breed en 1,8 km diep. De Olympus Mons is veel groter, namelijk 3000 km lang, 600 km breed en 8 km diep. 

Manen van Mars

Mars heeft twee manen, namelijk Phobos en Deimos. Ze zijn lang geleden, al in het jaar 1877, ontdekt door de astronoom Asaph Hall. Beide manen zijn niet rond, maar hebben een aardappelachtige vorm. Phobos is bezaaid met kraters waarvan de grootste een diameter van maar liefst 10 kilometer heeft. Deimos heeft daarentegen een gladder oppervlak met enkele kraters. Beide manen zijn klein. Phobos heeft een diameter van zo’n 22 kilometer. Bij Deimos is de diameter slechts 12 kilometer. Daarmee behoren ze tot de kleinste manen van ons zonnestelsel. 

Overeenkomsten met de aarde

Mars heeft verrassend aantal overeenkomsten met de aarde. Mars en de aarde zijn in dezelfde tijd ontstaan en opgebouwd uit dezelfde materialen. Beide planeten beschikken over poolkappen met ijs. Ook de omwenteling om de eigen as is op 37 minuten na gelijk. Een marsdag duurt slechts 37 minuten langer dan een dag op aarde.

Mogelijk had Mars vroeger nog veel meer overeenkomsten met de huidige aarde. De atmosfeer van Mars bevatte vroeger bijvoorbeeld mogelijk veel meer zuurstof dan nu. Ook was Mars vroeger net als de aarde vermoedelijk rijk aan vloeibaar water. 

Verschillen tussen Mars en de aarde

Het is interessant om te kijken naar de verschillen tussen Mars en de aarde. Door daar naar te kijken, leren we meer over waarom beide planeten zich zo anders hebben ontwikkeld. Het belangrijkste verschil is dat Mars veel kleiner is dan de aarde. Dat heeft heel veel invloed gehad op de ontwikkeling van Mars. De rode planeet verloor zijn warmte veel sneller dan de aarde. Miljarden jaren geleden had Mars net als de aarde een vloeibare kern. Zo’n kern bestaat uit vloeibaar metaal en zorgt voor een magnetisch veld rondom een planeet. Een magnetisch veld is belangrijk voor de bescherming van een planeet. Het beschermt onder andere tegen zonnewind. 

Ruimtevaart naar Mars

Sinds 1960 worden ruimtevluchten ondernomen naar Mars. Deze missies hebben tot doel Mars te verkennen, onderzoeken en in kaart te brengen. De eerste ruimtevluchten naar Mars waren ruimtesondes die langs de rode planeet moesten vliegen. Tijdens hun vlucht verzamelden de sondes gegevens zoals foto’s en metingen, en stuurden deze door naar de aarde. Vanwege de koude oorlog kwam er een ruimterace op gang. Hierdoor werden in korte tijd veel ruimtevluchten naar Mars gelanceerd. Ook werden satellieten in een baan om Mars gebracht. Deze cirkelden om de rode planeet en maakten honderdduizenden foto’s waarmee men Mars in kaart heeft kunnen brengen. Eind jaren 60, begin jaren 70 werd door zowel de VS als de Sovjet-Unie een reeks pogingen ondernomen een sonde op Mars te laten landen. Een aantal pogingen mislukte, tot het jaar 1971 waarin het de Sovjet-Unie voor het eerst wel lukte. 

In 1971 lukte het de Sovjet-Unie met hun missie Mars 2 voor het eerst een door mensen gemaakt object te laten landen op Mars. Dit was het begin van een lange reeks missies met als doel op Mars te landen. In het begin bleven de gelande sondes staan op de plek waar deze waren neergestreken.

Rovers

Later werden steeds meer geavanceerde apparaten naar Mars gestuurd die ook zelf konden rondrijden. Deze wagentjes worden rovers genoemd. Rovers die op Mars rondrijden hebben de mogelijkheid om een interessant voorwerp van dichtbij te bekijken door ernaartoe te rijden. Bovendien zitten ze vol geavanceerde apparatuur en kunnen ze vaak haarscherpe foto’s maken. Sojourner is zo’n wagentje dat in 1996 werd gelanceerd. Ook de Spirit en de Opportunity zijn twee rovers die in 2004 begonnen aan hun missie op Mars. Deze wagentjes waren veel groter dan de Sojourner. In 2012 werden deze rovers opnieuw overtroffen door de Curiosity. Deze wagen is drie keer zo groot als de Spirit en de Opportunity en weegt 900 kilo. Bovendien beschikt de Curiosity over een robotarm die kleine werkzaamheden kan verrichten. 

Bemande ruimtevaart naar Mars

De mens droomt ervan om mensen op de rode planeet te zetten. Ruimtevaartorganisaties zijn al lange tijd bezig met de voorbereidingen van bemande missies naar Mars. Zo’n missie is om veel redenen een enorme uitdaging. Bijvoorbeeld op het gebied van geld, tijd en veiligheid. Het ruimtevaartbedrijf Spacex werkt aan een raket die krachtig genoeg is om een retourvlucht naar Mars te volbrengen. Bovendien wordt door verschillende ruimtevaartorganisaties gewerkt aan een basis waarin mensen lange tijd op Mars kunnen verblijven. 

Eerste publicatie op: 23 februari 2023

• Deel Artikel:

Astronomie Heelal Melkweg Sterrenkunde Sterrenstelsel Zonnestelsel

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie