Wat is een CAO?

Wat heb jij als ondernemer te maken met een CAO ofwel een collectieve arbeidsovereenkomst? In beginsel niet zoveel als je werkzaam bent als zzp-er. Met nadruk staat hier ‘in beginsel’, want ook als zzp-er komt de collectieve arbeidsovereenkomst soms op je weg. Is jouw bedrijf al iets groter, met minstens één werknemer in dienst, dan heb je vaak te maken met een CAO.

Lees verder na de afbeelding.

De bedrijfstak-cao

Is een collectieve arbeidsovereenkomst iets waarvoor je vrijwillig kiest? Dat hangt af van een aantal factoren. Een cao is per bedrijfstak georganiseerd of per onderneming. De laatste wordt ook wel een concern-cao genoemd en bestaat alleen bij grote bedrijven. Kom jij hiermee in aanraking, dan zal dit dus een bedrijfstak-cao zijn, die soms ook branche-cao wordt genoemd. Tussen werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties in die branche worden dan algemeen geldende afspraken gemaakt, die gelden voor de hele branche. Het zijn steeds afspraken over de verhouding tussen werkgever en werknemer binnen die bedrijfstak.

Bestaat er binnen jouw branche een cao? 

Als bedrijf kun je er in beginsel voor kiezen om niet deel te nemen aan zo’n cao. Je stelt dan zelf alle arbeidsvoorwaarden op en sluit op basis daarvan een arbeidsovereenkomst met je nieuwe werknemers. Maar je hebt niet altijd die vrijheid. Misschien ben jij wel lid van een werkgeversorganisatie binnen jouw bedrijfstak, bijvoorbeeld omdat dit in jouw branche gewoon is. Als die werkgeversorganisatie zich gebonden heeft aan een collectieve arbeidsovereenkomst, zit jij daar door je lidmaatschap meestal ook aan vast. Jouw werknemer heeft dan op grond hiervan recht op alle arbeidsvoorwaarden die daarin beschreven staan. Ook de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid speelt soms een belangrijke rol. Hij kan een bedrijfstak-cao ‘Algemeen Verbindend’ verklaren. Alle bedrijven uit dezelfde branche worden daarmee verplicht om het toe te passen. Het maakt daarbij niet uit of ze hebben mee besloten bij de totstandkoming ervan.

Zelf je tarieven kunnen vaststellen 

Rond de toepasselijkheid van cao-voorwaarden op zzp-ers is de afgelopen jaren wél discussie geweest. In sommige branche-cao’s werden namelijk minimumtarieven opgenomen waartegen zzp-ers moesten worden ingehuurd. Indirect werd dus over de tarieven van de zzp-ers in de betreffende branche beslist. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft zich in 2017 tegen deze handelwijze gekeerd. Zzp-ers moeten als ondernemer zelf hun tarieven kunnen bepalen. Alleen wanneer je als zzp-er in dezelfde situatie verkeert als de gewone werknemers, kan je onder de cao worden gebracht. Deze toepasbaarheid op de zogenaamde ‘schijnzelfstandige’ vloeit voort uit een uitspraak van de Europese rechter uit 2014.

Lees ook onze blog over deeltijd WW en meer uitleg over functieprofielen