Wat is veganisme

Wil je meer veganistisch gaan eten, dan is het van belang om te weten wat veganisme precies is. Wat kan je wel en niet eten en waar moet je nog meer op letten? Wat zijn precies de redenen voor veganisme en wat doet veganisme met je lichaam? Deze en meer vragen beantwoorden we in dit artikel. 

Inhoudsopgave

    Lees verder na de afbeelding.

    Groentemand
    © Kennisdomein – gratis afbeeldingen

    Wat is vegan? 

    De definitie van veganisme is: ‘Een levensstijl waarbij – voor zover praktisch haalbaar – wordt afgezien van alle vormen van exploitatie van, en wreedheid naar, dieren voor eten, kleding of andere doeleinden.’ Veganisten eten en gebruiken dus niets wat van dieren afkomstig is, dierlijk is of op dieren is getest. Zo eten ze geen vlees en vis, maar ook geen eieren, honing en zuivelproducten. Deze producten worden namelijk door dieren gemaakt. 

    Anders dan veel mensen denken, gaat veganisme niet alleen over wat iemand eet. Veganisme is een leefstijl. Zo wordt er voor kleding, verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen en allerlei andere producten ook gelet op of het niet van dieren afkomstig of op dieren getest is. Leer, bont, suède, zijde, dons en wol zijn stoffen die van dieren afkomstig zijn en dus niet gebruikt worden door veganisten. Daarnaast worden veel verzorgingsproducten op dieren getest. Deze producten slaan veganisten dus over.

    Hoe is veganisme ontstaan? 

    De afgelopen jaren wordt er steeds meer over veganisme gesproken en geschreven. Steeds meer (bekende) mensen worden veganist en het komt vaker in het nieuws. Hoewel het dus lijkt alsof het een ontwikkeling van de afgelopen jaren is, is veganisme al een eeuwenoude levensstijl.

    Mensen eten namelijk al eeuwen veganistisch. Het werd voor het eerst bekend door de bekende Griekse wiskundige en filosoof Pythagoras. Rond 500 voor Christus besloot hij veganistisch te eten en in die tijd besloten ook veel groepen Grieken, Romeinen en Indiërs veganist te worden. Er waren verschillende redenen waarom mensen dit besloten, zoals vanuit een religie en de gedachte dat dit gezonder was. Rond de 17e en 18e eeuw werd de leefstijl in de westerse wereld steeds bekender, maar het had nog niet de naam ‘veganisme’. Pas rond de Tweede Wereldoorlog werd deze benaming voor het eerst gebruikt. Het woord is afkomstig van het Engelse woord voor groenten: vegetables. 

    Het verschil tussen vegetarisch en veganistisch

    Hoewel de woorden erg op elkaar lijken, verschillen veganisme en vegetarisme duidelijk van elkaar. Vegetariërs eten namelijk alleen geen vlees. Veganisten eten geen vlees en vis én gebruiken geen dierlijke producten en producten die op dieren zijn getest. Er zijn wel verschillende groepen vegetariërs die meer naar het veganisme neigen. Zo eet een lacto-vegetariër geen vlees, vis en eieren en eet een ovo-vegetariër geen vlees, vis en zuivelproducten.

    Waarom mensen veganistisch eten 

    Er zijn verschillende redenen voor waarom mensen veganistisch worden. De voornaamste redenen zijn het dierenwelzijn en het klimaat

    • Dierenwelzijn: Dit is de reden die men hier vroeger met name voor had. Naast dat veganisten tegen het slachten van dieren zijn, zijn ze ook tegen het houden van dieren voor de dierlijke producten, zoals eieren en melk. Ze zijn tegen het gebruik van deze producten en de omstandigheden waarin de dieren leven. Met een vegan leefstijl dragen zij niet bij aan dit dierenleed.
    • Het klimaat: Tegenwoordig wordt de toekomst van het klimaat het meest als reden genoemd voor een veganistische levensstijl. Voor het maken van vlees en melk is namelijk veel water nodig, bijvoorbeeld als drinkwater voor de dieren, om stallen mee schoon te maken en om veevoer te laten groeien. Daarnaast wordt er veel land gebruikt voor de stallen, slachthuizen en het verbouwen van veevoer en worden, voor de soja in veevoer, hele bossen gekapt in de Amazone. Tot slot zorgt de vlees- en zuivelindustrie voor veel uitstoot van broeikasgassen en stikstof. Er komen veel gassen vrij uit de dieren zelf, door de mestopslag en door het gebruik van diesel en aardgas. Door geen dierlijke producten te eten en te gebruiken, draagt een veganist hier niet aan bij. 

    Andere voordelen van veganisme

    Naast het dierenwelzijn en het milieu heeft veganistisch eten ook verschillende voordelen voor je lichaam: 

    • Je eet veel groente en fruit, waardoor je veel gezonder eet.
    • Plantaardige producten bevatten minder verzadigde vetten. Deze vetten verhogen het risico op hart- en vaatziekten, wat plantaardige producten dus niet of minder doen.
    • Doordat plantaardige producten minder vet bevatten, kan je daarmee sneller afvallen.
    • Het zou het risico op verschillende ziektes verlagen, zoals op artritis en osteoporose.
    • Je komt met minder chemische stoffen in aanraking, omdat je geen verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen gebruikt die zijn getest op dieren.
    • Anders dan veel mensen denken, kan een veganistische leefstijl goedkoper uitvallen. Vlees- en zuivelvervangers zijn duur, maar heb je niet per se nodig. Producten als fruit, groente, havermout, bonen en noten daarentegen wel. Veel van deze producten zijn niet duur en gewoon in de supermarkt te koop.

    Nadelen van veganisme

    Naast voordelen, brengt veganisme ook bepaalde nadelen met zich mee. Zo is een veganistische leefstijl geen onbezonnen leefstijl. Je moet je continu bewust zijn van waar wel of geen dierlijke producten in verwerkt zijn of dieren voor gebruikt zijn. Het kan bijvoorbeeld lastiger zijn om bij anderen te eten of om uit eten te gaan. Niet alle restaurants hebben een veganistisch gerecht op de menukaart staan.

    Daarnaast zorgt een plantaardig eetpatroon ervoor dat je bepaalde voedingsstoffen minder binnenkrijgt. In vlees en andere dierlijke producten zit namelijk veel ijzer, vitamine B1, vitamine B2, vitamine B12, eiwitten en calcium. Als je stopt met het eten van dierlijke producten, dan loop je het risico op een tekort aan deze voedingsstoffen. 

    Op welke voedingsstoffen moet je letten bij veganistisch eten?

    Zoals hierboven beschreven staat, moet je erop letten dat je wel voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Dit gaat met name om de volgende voedingsstoffen:

    • Eiwitten: dit is een belangrijke bouwstof voor je lichaam en is belangrijk voor het onderhoud en herstel van spieren. Vanwege een lagere biologische beschikbaarheid van eiwitten in plantaardig eten, moeten veganisten 20 tot 30% meer eiwitten eten. Daarnaast is het belangrijk om het eten van granen te combineren met peulvruchten en noten. 
    • IJzer: ijzer uit dierlijke producten wordt door het lichaam gemakkelijker opgenomen dan ijzer uit plantaardige producten. Daardoor hebben veganisten meer ijzer nodig, bijvoorbeeld uit appelstroop, cashewnoten, quinoa, spinazie, tahin en veldsla. De opname van ijzer wordt verhoogd als je het combineert met voeding dat vitamine A en C en citroenzuur bevat. 
    • Vitamine B12: voor je weerstand en de vorming van je zenuwweefsels, DNA en rode bloedcellen heb je vitamine B12 nodig. Deze vitamine komt voornamelijk in dierlijke producten voor, waardoor het wordt aangeraden om vitamine-B12-supplementen te slikken.
    • Calcium: deze voedingsstof heb je nodig voor het stevig houden van je botten en gebit, het regelen van je hartslag, samentrekking van spieren en bloeddruk. Met een veganistisch eetpatroon moet je voldoende calciumrijke groenten eten, zoals spinazie, broccoli en boerenkool. In veel plantaardige dranken zit ook extra calcium verwerkt.
    • Zink: deze voedingsstof heb je nodig voor je stofwisseling, de opbouw van eiwitten en DNA en de werking van je immuunsysteem. Dierlijke producten bevatten veel zink en vezels remmen de opname ervan. Je moet daarom bewust bepaalde voedingsstoffen eten om voldoende zink binnen te krijgen. Denk aan voldoende noten, zaden, peulvruchten, rijst en granen te eten.

    Veganisme en sport

    Voor veganisten is het over het algemeen al van belang om erop te letten dat ze voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen. Sporters moeten daar nog extra goed op letten. Zo hebben ze bijvoorbeeld meer eiwitten nodig voor het onderhoud en herstel van de spiermassa en meer ijzer en zink nodig voor een goede stofwisseling. Daarnaast moet je meer of andere plantaardige producten eten om voldoende energie binnen te krijgen. Van plantaardige producten krijg je sneller een verzadigd gevoel. Eet je meer van deze producten om voldoende energie binnen te krijgen, dan kom je mogelijk aan. Als je fanatiek sport, dan zit je daar niet op te wachten. Daarom is het beter om meer van bepaalde plantaardige producten met een hogere energetische dichtheid te eten, zoals noten, oliën en avocado.

    Eerste publicatie op: 4 februari 2022
    Geschreven door: Team Kennisdomein
    Van Kennisdomein
    Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...
    Meer informatie

    Aanbevolen artikelen

    Zicht op een glazen bol met de wereld onderste boven
    Maatschappelijke onderwerpen
    Je hoort het woord polarisatie steeds vaker, maar wat is polarisatie precies? Hoe ontstaat het, wat zijn d...
    Een sociale huurwoning vinden
    Maatschappelijke onderwerpen
    De nieuwe huurmaatregelen: wat betekenen ze voor huurders en verhuurders? De overheid heeft in 2024 nieuwe...
    Iemand pakt halterstang op strand
    Maatschappelijke onderwerpen
    Sporten tijdens je vakantie kan een superleuke toevoeging zijn aan je reis. Er kleven heel wat voordelen a...
    Bord met enkele plantjes en planten fruit en groente er omheen
    Voeding tips
    Het onderwerp ‘gezonde voeding’ krijgt steeds meer aandacht in onze samenleving. Wat is de (waan)zin van h...
    Meer artikelen over Maatschappelijke onderwerpen